Từ nhà Hiện nay, xu hướng trồng cây xanh văn phòng đang rất phổ biến. Thế nhưng, phần lớn người trồng cây cảnh chọn theo sở thích và yếu tố mỹ quan, vị trí trồng, chứ ít quan tâm việc cây có nguy hại đến sức khỏe hay không. Trong khi theo khuyến cáo của các nhà khoa học, có nhiều loại cây, hoa trồng trong nhà, vườn tiềm ẩn độc tố như: cây hồng môn, đỗ quyên, chuỗi ngọc, rồng bát tiên, cẩm tú cầu...

Tại các vườn ươm, cửa hàng bán cây nội thất ,bán cây đặt bàn ở TP. Nha Trang, khi được hỏi về loại cây, hoa có chứa độc đang được bày bán, đa số khách đến mua đều không hề biết. Vợ chồng anh Đức (trú phường Vĩnh Hải, TP. Nha Trang) chọn chậu cây cảnh chuỗi ngọc về trang trí cho quán cà phê. Theo anh Đức, “cây tròn trĩnh, nhìn lạ, đẹp, người bán nói dễ chăm sóc nên tôi mua với giá 80.000 đồng. Tôi không biết loại cây này có thể gây độc”. Chị Phan Thị Mỹ Hạnh - người bán cây cảnh ở TP. Nha Trang cho biết: “Khách đến mua cây thường tìm những cây lạ, đẹp và phù hợp nơi họ trồng, chứ ít người hỏi về cây có độc hay không. Tôi nghĩ, những cây như trúc đào hay vạn thiên thanh, mủ nó có độc nhưng nếu đừng động chạm đến chắc không sao”.

Thực tế cho thấy, phần lớn người bán cây cảnh cũng không hiểu biết về những loại cây, hoa có độc để tư vấn cho người mua... ... đến phố Trên nhiều tuyến đường, công viên cây xanh ở TP. Nha Trang hiện cũng tồn tại nhiều cây cảnh có độc.

Ở đường Phạm Văn Đồng, đoạn từ Trường Cao đẳng Văn hóa nghệ thuật và Du lịch Nha Trang dài hơn 1km về phía Bắc, không ít người dân và du khách đã trầm trồ khi chiêm ngưỡng sắc hoa hồng tươi, rực rỡ của cây trúc đào. Loại hoa này cũng có ở đường Trần Phú (đoạn qua sân bay Nha Trang), Đại lộ Nguyễn Tất Thành... Đây là loại hoa được xem là có độc, được khuyến cáo không nên trồng ở vỉa hè, dải phân cách, nơi công cộng...

Cây xanh ở khu đô thị mới

Tại công viên Võ Văn Ký (TP. Nha Trang) hiện có khá nhiều cây thông thiên được trồng cho người dân ngồi nghỉ ngơi, hóng mát. Tiến sĩ Nguyễn Thướng - Chủ tịch Hội Đông y tỉnh khẳng định: “Cây thông thiên có chất licozit, gây độc hệ tiêu hóa dẫn đến tình trạng tiêu chảy, buồn nôn, mệt mỏi, khó thở, thậm chí ăn phải hạt của chúng có thể gây chết người. Cây trúc đào cũng là loại cây rất độc, nếu uống nước có lá trúc đào, dùng thân trúc đào làm que xiên thịt hoặc gỗ trúc đào đun nấu thì khói của chúng cũng gây độc, dẫn đến tử vong. Nếu tiếp xúc với mủ hoa thông thiên, trúc đào sẽ rất nguy hiểm. Ngoài ra, cây dao (còn gọi là cây xương cá), trong mủ cũng có độc, không nên trồng”. Khó khăn về kinh phí để thay thế Việc trồng cây xanh ỏ khu đô thị giúp làm đẹp cảnh quan đường phố, công viên, tăng thêm sức sống cho môi trường đô thị. Tuy nhiên, theo lãnh đạo Đội Cây xanh Công ty TNHH một thành viên Môi trường đô thị Nha Trang, hiện nay có khoảng 10 loại cây có chứa độc tố, mùi ảnh hưởng đến sức khỏe của con người đang được trồng trên các tuyến đường, công viên ở TP. Nha Trang như: Trúc đào, thông thiên, thơm ổi, xương rồng bát tiên... Trong đó, có khoảng 100 cây trúc đào, hơn 30 cây thông thiên (tập trung nhiều tại công viên Võ Văn Ký) và gần 1.000 cây hoa sữa tuy không độc nhưng có mùi làm ảnh hưởng đến sức khỏe... Ông Ngô Khắc Thinh - Phó Trưởng phòng Quản lý đô thị TP. Nha Trang cho rằng, trước đây, trồng cây xanh, vấn đề ảnh hưởng sức khỏe con người chưa được đề cập đến vì chưa có quy định. Từ năm 2010 đến nay, việc trồng, quản lý cây xanh theo quy chuẩn của Bộ Xây dựng và Nghị định 64 của Chính phủ. Vì vậy, không được trồng những loại cây ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Những loại cây độc hại tồn tại từ lúc thực hiện các dự án xây dựng, cải tạo nâng cấp các tuyến đường trước năm 2010.

Cây xanh ở khu công nghiệp

Ông Lê Hồng Sơn - Đội trưởng Đội Cây xanh Công ty TNHH một thành viên Môi trường đô thị Nha Trang: Trên địa bàn thành phố còn một số loại cây độc hại. Chúng tôi đã phổ biến khi cắt tỉa, chăm sóc phải bảo hộ đầy đủ kính, mũ, bao tay, khẩu trang. Tuy nhiên, việc người dân không biết, khi đi qua hái hoa, bẻ cành sẽ rất nguy hiểm. Vừa qua, Công ty đã đề xuất với các ban, ngành của thành phố sớm thay thế những loại cây này nhằm đảm bảo an toàn cho người dân và du khách. Năm 2011, UBND TP. Nha Trang đã ban hành kế hoạch về phát triển đô thị Nha Trang giai đoạn 2011 đến 2015. Trong đó, năm 2014 và 2015, mỗi năm bố trí 2 tỷ đồng triển khai nội dung hệ thống cây xanh ven đường, một phần kinh phí này phục vụ cho việc thay thế, loại bỏ cây cấm trồng, cây hạn chế trồng. Tuy nhiên, để tiến hành thay thế, loại bỏ những loại cây này không phải dễ, vì kinh phí không đáp ứng. Năm 2013, Phòng Quản lý đô thị đã kêu gọi xã hội hóa để thay thế cây hoa sữa bằng việc đấu thầu, nhưng không có tổ chức, cá nhân nào tham gia. “Để khắc phục tình trạng này, thành phố đã có giải pháp tình thế: những cây có độc nằm trước nhà dân, cơ quan, tổ chức, khi họ có nhu cầu thay thế thì thành phố sẽ cho phép. Tuy nhiên đến nay, mới thay thế được 50 cây, chủ yếu là cây hoa sữa” - ông Thinh nói. Hiện nay, TP. Nha Trang đã giao một số doanh nghiệp thống kê lại những tuyến đường có số lượng các loại cây nằm trong danh mục cấm, đề xuất hướng xử lý vào tháng 6-2014. Sau thời điểm này, thành phố sẽ có thông báo đến UBND các xã, phường để cảnh báo cho người dân về những loại cây nằm trong danh mục cấm nhưng đã được trồng trên các tuyến đường nhằm tránh sự cố đáng tiếc có thể xảy ra.