Cần bảo vệ “lá phổi” của thủ đô
Những phố sấu, phượng, xà cừ...
Hà Nội nổi tiếng với những tuyến phố xanh rợp bóng cây như Phan Đình Phùng, Điện Biên Phủ, Trần Phú, hay những khu vực xung quanh hồ Hoàn Kiếm, xung quanh những công viên, vườn hoa, tượng đài…, những tuyến phố như vậy chủ yếu tập trung tại khu vực trung tâm những quận nội thành như Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng và Đống Đa. Tuy nhiên, ở những tuyến phố mới mở hay ở các quận, huyện khác thì mật độ cây xanh còn rất thấp, có ít cây. Đơn cử như tuyến phố Cầu Giấy, mặc dù là tuyến phố chính, huyết mạch của quận, nhưng trên tuyến phố này, đa phần chỉ là những cây xanh thấp, nhỏ, tán rất bé. Thậm chí, có những đoạn hè phố kéo dài cả trăm mét nhưng không có bất kỳ một cây xanh nào được trồng.
Theo Cty TNHH Nhà nước một thành viên Công viên - Cây xanh Hà Nội, hiện số cây xanh ở 9 quận nội thành gần 50.000 cây, tập trung chủ yếu ở bốn quận nội thành. Tuy nhiên, kể từ khi Hà Nội mở rộng cũng như tại những quận, huyện cũ thì chỉ có rất ít cây xanh, mà nếu có thì toàn cây nhỏ chưa đáp ứng tiêu chuẩn cây xanh đô thị. Thậm chí, nếu như tính riêng cây xanh của 9 quận nội thành - đây được coi là những nơi có “lá phổi xanh” lớn nhất Thủ đô - thì vẫn chưa đủ cho người dân, vì mật độ dân số ở một vài quận hiện ở mức rất cao. Ở những nơi này, việc ăn ở, đi lại còn khó khăn, thì việc trồng thêm cây xanh đường phố là khó thực hiện(!)
Tăng cường quản lý
Trước đó, khi đóng góp ý kiến dự thảo quy hoạch hệ thống công viên cây xanh cho Hà Nội, Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Thế Thảo đã từng nhấn mạnh: Hà Nội có bề dày lịch sử với đặc trưng là đô thị xanh được cấu tạo bởi hệ thống cây xanh với tỉ lệ lớn. Mặc dù thời gian qua, thành phố đã đầu tư kinh phí lớn để cải tạo nâng cấp xây dựng mới công viên, vườn hoa, hồ nước, nhưng tỉ cây xanh mặt nước của Hà Nội nhất là trong khu đô thị lõi vẫn còn rất thấp, lại phân bố không đồng đều. Ngoài ra, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội còn chỉ ra rằng công tác quản lý còn nhiều bất cập, yếu kém, ý thức của người dân còn hạn chế.
Bên cạnh đó, một trong những lý do khiến việc phủ xanh cho Hà Nội gặp nhiều khó khăn là do vỉa hè hẹp gây khó khăn cho thiết kế và bố trí trồng cây. Vỉa hè bé nhưng lại bị các hộ dân lấn chiếm sử dụng và coi như của riêng nên càng khó cho việc bố trí cây xanh. Ngoài ra, do các công trình ngầm thi công liên tục, việc đào bới lòng đường, vỉa hè thường xuyên đã ảnh hưởng tới độ bền của rễ, ảnh hưởng khả năng sinh trưởng của cây; đồng thời, do các công trình kiến trúc ngày càng cao, nhà mặt phố đều có ban công lấn chiếm không gian khiến cho cây có xu hướng đổ ra lòng đường, tán bị lệch rất dễ gãy đổ trong mùa mưa bão…
Trên thực tế, Hà Nội hiện đang thiếu một quy hoạch bài bản về cây xanh đô thị. Theo đó, cần phải những quy hoạch tổng thể trên phạm vi toàn thành phố, sau đó sẽ căn cứ vào tình hình thực tế của từng quận, huyện, khu đô thị mới để có những quy hoạch cụ thể, phù hợp. Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng cần nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng khi quyết định trồng loại cây nào và chặt bỏ những loại cây không phù hợp với đô thị, để từ đó có những điều chỉnh, có những chiến lược dài hơi cho cây xanh Thủ đô.